Symposium de Erfenis

In ons leven erven we meer dan geld en spullen. We dragen ook een (on)zichtbare nalatenschap van eerdere generaties met ons mee. Deze erfenis betreft niet alleen genen maar ook gedrag, overtuigingen en zelfs ervaringen.

Deze transgenerationele erfenis beïnvloedt onze psyche, persoonlijkheid en gewoontes. Het leren (h)erkennen hiervan kost inspanning en vergt het nodige ‘graafwerk’ maar draagt bij aan klachtreductie en persoonlijke groei.

Tijdens dit symposium op 6 februari 2026 verkennen we de invloed van deze erfenissen. Hoe werkt de biologie van onze (voor)ouders in ons door? In hoeverre beïnvloeden hun ervaringen, gewoontes en opvattingen ons leven? We bespreken hoe de transgenerationele overdracht in kaart gebracht kan worden en hoe zowel therapeut als patiënt hier effectief mee om kunnen gaan.

Toonaangevende experts bieden diepgaande inzichten waarmee verbindingen tussen generaties zichtbaar worden gemaakt en vertalen deze naar praktische handvatten. Zij bouwen een brug tussen het verleden en het heden, en verkennen hoe deze erfenis een onzichtbare, maar krachtige invloed heeft op ons functioneren als individuen in de moderne maatschappij, niet alleen bij de patiënt maar ook bij uzelf als GGz-professional.

Klik op de presentatietitel voor meer informatie

08:45 – 09:30 uur

Ontvangst en registratie

09:30 – 10:00 uur

De erfenis in de patiënt, de behandelaar en het systeem – Antoinet Oostindiër

In ons leven erven we meer dan alleen materiële bezittingen of financiële sommen. We dragen zowel de duidelijk herkenbare als ook onzichtbare nalatenschap van eerdere generaties met ons mee. De erfenis van onze voorouders reikt ver en omvat ook de ervaringen, overtuigingen, gedrag en genetica die zij hebben overgedragen, bewust of onbewust. Deze transgenerationele erfenis beïnvloedt onze psyche op manieren die we soms pas begrijpen als we diep graven in onze eigen geschiedenis en die van onze patiënten. De trauma’s en successen van onze ouders en grootouders vormen de fundamenten van onze opvoeding en kleuren onze eigen ervaringen. Maar hoe werken deze historische lagen door in de psychische gesteldheid, gedrag, coping en gevoel van onze patiënten? En het is belangrijk naar onszelf te kijken want o.a. parentificatie komt veel voor bij de mensen die voor een zorgberoep kiezen. Hoe nemen wij onze (voor)ouders mee in de therapie?

10:00 – 10:45 uur

Familiair risico: valt de appel niet ver van de boom? – Dr. Abdel Abdellaoui

10:45 – 11:05 uur

Intermezzo: eerste fragment*

11:05 – 11:35 uur

Koffiepauze

11:35 – 12:20 uur

De invloed van genetica – prof. dr. Christel Middeldorp

De presentatie gaat in op de invloed van genetica op psychische problematiek, met aandacht voor zowel de erfelijkheid van stoornissen als de interactie tussen genen en omgevingsfactoren. Voor deelnemers die minder bekend zijn met genetica, wordt eerst besproken wat genen precies zijn en welke voorspellende waarde genetische informatie kan hebben voor psychische klachten. Hierbij worden veelvoorkomende vragen uit de praktijk belicht, zoals: “Loop ik een verhoogd risico op dezelfde problemen als mijn (groot)ouders?”
Ook komt aan bod hoe genetische aanleg en gezinsfactoren samen bijdragen aan het ontstaan en het voortduren van psychiatrische stoornissen. Hoewel genetica een rol speelt, beïnvloeden omgevingsfactoren zoals gezinsdynamiek en opvoeding ook de psychische gezondheid aanzienlijk. Daarom is een integrale behandelaanpak, die zowel ouders als kinderen betrekt, essentieel. Dit soort benadering kan positieve effecten hebben op de uitkomst voor het gehele gezin.

Het doel is om inzicht te geven in het complexe samenspel tussen erfelijkheid en omgeving en de noodzaak van een omvattende, gezinsgerichte benadering voor effectieve behandeling van psychische klachten bij zowel volwassenen als kinderen.

12:20 – 12:40 uur

Intermezzo: tweede fragment*

12:40 – 13:40 uur

Lunch

13:40 – 14:25 uur

Erven in de psychoanalytische psychotherapie: het vormen van IK – prof. dr. em. Frans Schalkwijk

‘Aanvaarden of verwerpen?’, vraagt de notaris aan de erfgenaam. Was het in psychotherapie ook maar zo eenvoudig. Kon je maar kiezen of je je voorgeschiedenis als een erfenis uit het verleden zou kunnen aanvaarden of verwerpen. Kon je de knop maar omzetten en besluiten dat je er afstand van doet: ‘Ik leef nu mijn eigen leven, los van jullie.’ In de klinische praktijk worstelen cliënten en hun therapeuten met het gegeven dat het niet gaat om een erfenis die op zichzelf staat, maar om een ontwikkeling waarmee de persoonlijkheidsstijl is verweven. De erfenis van het verleden is een zelfgecreëerde erfenis, die onze identiteit vormgeeft. Dat maakt veranderen zo moeilijk: het voelt alsof je voor een deel ‘moet’ opgeven wie je bent.

In deze lezing wordt de therapeut handvatten geboden voor de omgang met verschillende vormen van erfenis. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als ouders traumatiserende omstandigheden meemaakten, die daarna nooit meer zijn benoemd. Denk daarbij aan oorlogssituaties, seksueel misbruik of doodgeboortes. Cliënten herinneren zich soms levendig dat ze erbij waren, terwijl ze toen nog niet eens geboren waren. In de behandelkamer komt dergelijke problematiek tot uiting als cliënt en behandelaar in een verlammende dader- slachtofferdynamiek terecht komen. Van een andere orde is als een kind zich als narcistisch verlengstuk gebruikt heeft gevoeld en daar chronisch verwijten over koestert. Psychoanalytische psychotherapie streeft verandering na door in de interactie met de cliënt dergelijke patronen bloot te leggen en ook het eigen aandeel van de cliënt in het voortbestaan daarvan te benadrukken. Zich toe-eigenen van de problematiek maakt de cliënt medeverantwoordelijk, waardoor ook de mogelijkheid tot verandering ontstaat.

14:25 – 14:45 uur

Intermezzo: derde fragment*

14:45 – 15:30 uur

Echo’s uit het verleden: hoe trauma door generaties heen kan blijven leven – dr. Anne Marsman

Geen mens staat op zichzelf, maar is altijd onderdeel van een groter geheel. Een groter geheel dat schept, vormt, interacteert, mee of juist tegen beweegt. Een groter geheel ook met een eigen verleden, waarvan de echo’s door generaties heen kunnen blijven klinken en zo een stempel drukken op ervaringen in het hier en nu. Daar zijn we ons lang niet altijd van bewust, maar langzamer zeker groeit het besef dat we kunnen lijden aan pijn uit een ver verleden en een last die in essentie niet de onze is. Zo vertonen kinderen van ouders met onverwerkt trauma symptomen zonder dat ze het trauma zelf hebben meegemaakt. Ze kunnen bijvoorbeeld verhoogde stressreactiviteit en kwetsbaarheid voor psychische problemen ontwikkelen. Waar dit niet erkent wordt, kan verwerking misschien wel nooit beginnen. En dus moeten we leren luisteren naar de echo’s uit het verleden, opdat ze gehoord en begrepen worden voor wat ze zijn, en eindelijk kunnen rusten.

15:30 – 16:00 uur

Theepauze

16:00 – 16:40 uur

Het erven van leed en schaamte: in gesprek met Hans Goedkoop*

De plenaire presentaties worden afgewisseld met fragmenten uit de documentaire Indonesië roept! van Hans Goedkoop dat in 2023 bij de NPO is uitgezonden waarin hij de betrokkenheid van zijn grootvader in de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog onderzoekt. Deze persoonlijke zoektocht legt de innerlijke strijd bloot tussen liefde voor je familie en de schokkende realiteit van keuzes die zij hebben gemaakt.   Het dwingt ons na te denken over de morele dilemma’s die ontstaan wanneer wijzelf of onze patiënten geconfronteerd worden met onbekende of verdrongen familiegeschiedenissen. Hoe verhoud je je tot familieleden die mogelijk verantwoordelijk zijn geweest voor leed en onrecht? Welke worsteling van loyaliteit of gevoelens van schaamte roept dit op? En mogelijk de vrees in hoeverre jij op je familie lijkt?
Aan het einde van het programma interviewt Antoinet Oostindiër de heer Goedkoop om zo zijn ervaringen te koppelen aan de informatie uit de plenaire presentaties en hiermee de belangrijkste boodschappen te vertalen naar de dagelijkse praktijk van de GGz-professional.

16:40 – 17:00 uur

De dag van morgen– Antoinet Oostindiër

* Ter illustratie worden fragmenten getoond uit de documentaire Indonesia roept! van Hans Goedkoop, die in 2023 door de NPO is uitgezonden. Hierin onderzoekt hij de betrokkenheid van zijn grootvader in de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Deze persoonlijke zoektocht legt de innerlijke strijd bloot tussen de liefde voor je familie en de schokkende realiteit van keuzes die zij hebben gemaakt.

Accreditatie is toegekend door:

FGzPt voor (klinisch)neuropsychologen met 5 punten
NIP voor BIG geregistreerde GZ-psychologen met 6,5 punten
NVP voor psychotherapeuten met 6 punten
NVRG voor relatie- en gezinstherapeuten (systeemtherapeuten) met 6 punten
NVvP voor psychiaters met 5 punten
Registerplein voor GGz Agogen met 5,5 punten
Registerplein voor maatschappelijk werkers met 5,5 punten
VSR voor verpleegkundig specialisten met 6 punten

Voor de meeste artsen kunnen de punten van andere specialisaties worden meegeteld voor de eigen herregistratie vanuit de regeling “Nascholing buiten het eigen vakgebied”. U ontvangt hiertoe een bewijs van deelname. Meer informatie vindt u op de website van de KNMG.

Mocht uw vereniging niet vermeld staan, neemt u dan contact met ons op.

Dit symposium is bedoeld voor GGz-professionals (o.a. psychiaters, psychologen, psychotherapeuten en zij die hiervoor in opleiding zijn). Andere geïnteresseerde zorgprofessionals zijn ook van harte welkom.

Hans Goedkoop
is historicus. Hij promoveerde in 1996 cum laude op de biografie van Herman Heijermans, Geluk. Hij is bekend geworden als presentator van het programma Andere Tijden en andere geschiedenisseries, die opvallend vaak raken aan de vraag hoe oorlog ingrijpt in een mensenleven. Hij werkt op het moment aan een biografie van schrijver Renate Rubinstein – weer een oorlogsverhaal.

Dr. Anne Marsman
is psycholoog en initiatiefnemer van het online platform Traumanet.nl. Zij is aan de Universiteit Maastricht gepromoveerd op onderzoek naar de lange termijn impact van ingrijpende jeugdervaringen en verzorgt regelmatig lezingen en trainingen rondom trauma en heling.

Prof. dr. Christel Middeldorp
is als hoogleraar verbonden aan de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie en psychologie, Amsterdam UMC; Arkin en Levvel. Naast haar klinische taken leidt zij de academische werkplaats GEZIeN gezinsgericht werken naar mentale gezondheid. Dit is een samenwerking tussen Amsterdam UMC, Arkin en Levvel om onderzoek naar implementatie en verbetering van integrale behandeling voor het hele gezin te doen. Ook doet ze onderzoek naar de rol van genetische en andere gezinsfactoren in zowel de ontwikkeling van psychiatrische stoornissen als het aanhouden van deze klachten.

Antoinet Oostindiër (dagvoorzitter)
is psychiater en mede-oprichter van AerreA, een GGZ-instelling exclusief gericht op zorgprofessionals, gelegen in Noord-Holland. Daarnaast is ze een veel gevraagd gastspreker op symposia en congressen.

Prof. dr. em. Frans Schalkwijk
werkt als psychotherapeut/psychoanalyticus in een eigen praktijk in Amsterdam. Hij is docent en supervisor in meerdere postmasteropleidingen, publiceert met regelmaat over schuld en schaamte en was tot zijn emeritaat bijzonder hoogleraar gewetensontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam.

Er gelden verschillende tarieven afhankelijk van het moment van inschrijving.

Op locatie en online

Vroegboek t/m 6 december 2025

€ 295,-

Regulier

€ 355,-

Deze tarieven zijn bij deelname op locatie inclusief symposiummaterialen, koffie/thee en lunch.

Wiegerinck Continue Educatie is geregistreerd bij het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (CRKBO). Hierdoor voldoen we aan de kwaliteitscode van onderwijsinstellingen en kunnen we onze nascholingen btw-vrij aanbieden.

Opgenomen

Opgenomen zonder accreditatie

€ 250,-

De presentaties worden tijdens het symposium opgenomen en u kunt zich nu alvast inschrijven om deze video te ontvangen. U ontvangt dan binnen twee werkdagen na afloop van de bijeenkomst de kijklink. Via deze link kunt u de video direct bekijken waarbij u deze kunt pauzeren en terugspoelen. Let wel: er is geen accreditatie aangevraagd

Inschrijving
U kunt zich inschrijven via de website en ontvangt binnen 2 werkdagen een bevestiging.

Opname tweede editie
Op 26 september 2025 vond de tweede editie van dit symposium plaats. De opname hiervan kunt u terugkijken. U kunt zich hiervoor inschrijven via onderstaande knop, de kosten bedragen Є250,- en accreditatie is niet van toepassing.

Datum
Vrijdag 6 februari 2026

Locatie
Neude 11, Utrecht en online

Betaling
U kunt kiezen voor een betaling per iDeal of een bankoverschrijving. Bij betaling per bank geldt een administratiebijdrage van € 15,- en een betaaltermijn van maximaal 21 dagen. Indien de betaaltermijn wordt overschreden wordt er een toeslag van € 45, – in rekening gebracht.

Annulering
Indien u binnen de wettelijke bedenktijd van 14 dagen afziet van uw deelname, kunt u dit per e-mail aan ons doorgeven. Na ontvangst van uw e-mail restitueren wij het betaalde bedrag, minus €15 administratiekosten. Na de wettelijke bedenktijd of als de nascholing reeds is aangevangen, bent u het volledige bedrag verschuldigd en kan er geen restitutie plaatsvinden. Eventueel kan een collega uw plaats innemen.

Prijsklasse: €250,00 tot €295,00

Selecteer deelname: Niets geselecteerd

More options

Wissen